Zonnepanelen in mede-eigendom: energiedelen van A tot Z

Tot enkele jaren geleden waren zonnepanelen in een appartementsgebouw minder aantrekkelijk. De opgewekte stroom kon enkel gebruikt worden voor de gemeenschappelijke delen, zoals de lift of de verlichting in de inkomhal. Overschotten werden op het net gezet voor een beperkte vergoeding. Dankzij de invoering van energiedelen is dat veranderd. Vandaag kan de stroom ook verdeeld of zelfs verkocht worden aan mede-eigenaars of bewoners. Dat opent heel wat nieuwe kansen voor VME's.

Energiedelen kan in verschillende vormen. Een eerste mogelijkheid is energiedelen binnen één gebouw. De opgewekte stroom wordt verdeeld onder de deelnemers volgens een vooraf afgesproken verdeelsleutel. Belangrijk: er mag hier geen vergoeding afgesproken worden, het gaat om kosteloos delen van energie. Een tweede optie is energie verkopen binnen één gebouw. In dat geval wordt de stroom wél vergoed door de afnemers. De prijs wordt onderling afgesproken tussen verkoper en ontvangers. Ten slotte zijn er energiegemeenschappen, waar bewoners zich verenigen in een rechtspersoon om energie te produceren, gebruiken, opslaan en zelfs netondersteunende diensten te leveren. Dit kan als energiegemeenschap van burgers of als hernieuwbare energiegemeenschap.

In alle gevallen gelden een aantal voorwaarden. Zo moeten deelnemers beschikken over een digitale meter of een AMR-meter en moet meetregime 3 geactiveerd zijn bij de energieleverancier. Dit regime laat toe om de kwartierwaarden van het verbruik uit te lezen, zodat de verdeling correct kan gebeuren. Ook moet elke deelnemer een eigen aansluiting en een contract hebben bij een commerciële energieleverancier.

Energiedelen heeft een directe impact op de factuur. Voor de ontvanger betekent het een daling van de energiekosten: hij neemt minder af van zijn leverancier. Voor de energiedeler stijgen de kosten, omdat hij zijn energie kosteloos deelt. Kiest men voor verkoop, dan spreken partijen onderling een prijs af en verloopt er een facturatie. In beide gevallen blijft de leverancier instaan voor de nettarieven, heffingen en bijdragen voor groene stroom en WKK.

Hoe wordt de opgewekte stroom verdeeld? Dat kan volgens drie verdeelsleutels. Bij een vaste verdeelsleutel wordt de stroom per kwartier verdeeld volgens een vast schema. Bij een relatieve verdeelsleutel wordt de verdeling proportioneel aangepast als dit tot een betere benutting leidt. En bij een optimale verdeelsleutel blijft de verdeling doorgaan tot de opgewekte energie maximaal benut is door alle deelnemers in dat kwartier. Op die manier gaat er zo weinig mogelijk energie verloren.

Hoe start je nu concreet met energiedelen? Eerst stel je de groep samen en bepaal je wie de beheerder wordt. Daarna neem je contact op met de energieleveranciers om de voorwaarden te checken. Vervolgens zorg je voor digitale meters en activeer je meetregime 3. Daarna vraag je de energiedeelgroep aan via het Fluvius-portaal en geven alle deelnemers hun toestemming. Zodra alles actief is, rekent Fluvius de gedeelde energie door op basis van de kwartierwaarden van de meters. De leveranciers passen vervolgens de facturen van de deelnemers aan.

Voor VME's is dit een unieke kans. Zonnepanelen worden zo niet alleen een investering voor de gemeenschappelijke kosten, maar ook een manier om bewoners rechtstreeks mee te laten genieten van groene energie. Door het samen slim aan te pakken kan een appartementsgebouw zijn energiekosten drukken én bijdragen aan de klimaatdoelstellingen.

Bron: CIBsyndic 29 september 2023